Fundament voor structurele aanpak mensenhandel gelegd voor volgend kabinet

Een integrale aanpak van mensenhandel is noodzakelijk om slachtoffers maximaal te beschermen. Dit stelt staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, Ankie Broekers-Knol, in een reactie op de Slachtoffermonitor mensenhandel 2015-2019. Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen, Herman Bolhaar, benadrukt hoe belangrijk het is dat er nu erkenning is voor het feit dat uitbuiting – in alle verschillende verschijningsvormen - een brede en intense problematiek is, die ook breed en intens moet worden aangepakt. Mensenhandel vraagt om een lange adem, het is daarom essentieel dat het volgende kabinet voortbouwt op dit fundament. In de reactie worden een aantal belangrijke initiatieven aangekondigd.

De Nationaal Rapporteur is verheugd dat alle drie de aanbevelingen die worden gedaan in de Slachtoffermonitor mensenhandel 2015-2019, die op 18 oktober 2020 uitkwam, worden overgenomen door de staatssecretaris. Bolhaar: ‘De urgentie van een structurele aanpak wordt erkend. Belangrijk is dat er nu wordt doorgepakt met alle effectieve initiatieven om de problematiek daadwerkelijk terug te dringen en het ontstaan te voorkomen. Dat kan niemand alleen. Het rijk en de gemeenten moeten dit samen aanpakken, waarbij wij graag helpen door middel van het delen van kennis en monitoren.’

Focus op jonge slachtoffers

De staatssecretaris geeft in haar reactie aan uitgebreid aandacht te willen besteden aan jongeren. De Nationaal Rapporteur is verheugd dat er gewerkt gaat worden aan een plan van aanpak dat zich richt op het in beeld brengen van de minst zichtbare groep van slachtoffers van mensenhandel, met een duidelijke focus op de kwetsbare groep jongeren. Ook de resultaten van het onlangs verschenen casuïstiekonderzoek Vertrouwen in Veerkracht naar seksueel geweld en uitbuiting van jonge meiden in Amsterdam geven alle aanleiding om extra aandacht te besteden aan deze kwetsbare doelgroep. De inzichten uit deze casuïstiek bieden bovendien mogelijk ook concrete aanknopingspunten voor een aanpak van uitbuiting van deze doelgroep. Bijvoorbeeld het betrekken van de doelgroep zelf en het belang van een gedeeld professioneel normenkader ten aanzien van deze problematiek.

Buitenlandse slachtoffers met een Dublinstatus

In de slachtoffermonitor wordt de aanbeveling van de vorige slachtoffermonitor herhaald om het inzicht in het slachtofferschap van mensenhandel van buitenlandse slachtoffers met een Dublinstatus te verbeteren. Over de achtergrond van het slachtofferschap en de achterliggende mechanismen achter de toestroom van deze slachtoffers blijkt nog veel onbekend. Het is daarom positief dat de handen ineen worden geslagen om op integrale wijze inzicht te krijgen in deze groep. In het bijzonder kijkt de Nationaal Rapporteur uit naar de resultaten van de data-analyse door Analyseproeftuin Migratie. Binnen de initiatieven waarin onderzoek wordt gedaan naar de algemene kenmerken en omstandigheden van deze doelgroep, wijst de Nationaal Rapporteur ook naar het belang om aandacht te besteden aan de mogelijke relatie met georganiseerde criminaliteit en ondermijning, en de onderliggende verdienmodellen. Bovendien kan casuïstiekonderzoek ook hier bijdragen aan een gedetailleerd en kwalitatief inzicht.

De rol van technologie

Tot slot blijkt uit de slachtoffermonitor dat er nog te weinig inzicht is in de rol van online platforms bij seksuele uitbuiting. Technologie biedt ook een kans in de ontwikkeling van kennis en bewustwording onder jongeren en in de versterking van de aanpak. In haar reactie benoemt de staatssecretaris een aantal hoopvolle initiatieven die niet alleen proactief zijn, maar ook gericht op een effectieve aanpak, met aandacht voor preventie. De Nationaal Rapporteur kijkt uit om betrokken te zijn bij de toegezegde expertsessies en naar de resultaten daarvan. Bovendien is de Nationaal Rapporteur verheugd om te zien dat ervaringsdeskundigen en slachtoffers betrokken worden in rondetafelgesprekken. Bolhaar: ‘Er zijn veel vormen van uitbuiting waar jongeren prominent als dader en slachtoffer naar voren komen. Daarom is het op dit thema bij uitstek van belang dat deze jongeren zelf een stem krijgen.