Vormen van mensenhandel

Bij seksuele uitbuiting wordt iemand gedwongen om seksuele diensten te verlenen tegen betaling. De betaling kan plaatsvinden in de vorm van geld of andere vergoedingen, zoals kleding of eten.

Seksuele uitbuiting is in Nederland de meest voorkomende vorm van mensenhandel. Hoewel uitbuiting in de prostitutiebranche de meest voorkomende vorm van seksuele uitbuiting is, gebeurt seksuele uitbuiting ook online. Bijvoorbeeld gedwongen seksuele diensten via een webcam. De Nationaal Rapporteur maakt onderscheid tussen binnenlandse seksuele uitbuiting (de werving en uitbuiting vinden plaats in Nederland)  en grensoverschrijdende seksuele uitbuiting (de werving vindt plaats in het buitenland en de uitbuiting in Nederland). Dit zijn verschillende vormen van seksuele uitbuiting, en hebben daarom een andere aanpak nodig.

Mensenhandel in de prostitutiebranche

Mensenhandel en prostitutie zijn niet hetzelfde. Sekswerk is in Nederland een legaal beroep. Betaalde seks met minderjarigen is in Nederland verboden. De prostitutiebranche is echter wel kwetsbaar voor mensenhandel.

Loverboys

Loverboys is een eufemistische term voor mensenhandelaren die kinderen of jongeren op gruwelijke wijze uitbuiten. Bij seksuele uitbuiting van minderjarigen spreken we ook van mensenhandel zonder dat er sprake is van dwang.

Arbeidsuitbuiting is gedwongen arbeid of dienstverlening, buiten de seksindustrie. Het slachtoffer wordt gedwongen onder vaak slechte omstandigheden en tegen geen of weinig salaris te werken. Er bestaan 2 vormen van arbeidsuitbuiting: gedwongen arbeid en gedwongen dienstverlening.

Gedwongen arbeid

Bij gedwongen arbeid is meestal sprake is van een formele werkgever-werknemersrelatie en dus ook van contracten en andere officiële afspraken. Meestal gebeurt het in sectoren die georganiseerd zijn via sectororganisaties, cao’s of belangenverenigingen. Daarbij kan gedacht worden aan de transportsector of horeca.

Gedwongen dienstverlening

Gedwongen dienstverlening vindt meestal plaats in de informele sector. Er is meestal geen arbeidsovereenkomst of sprake van een georganiseerde sector. Voorbeelden hiervan zijn gedwongen huishoudelijk werk verrichten, au-pairs of straatkranten verkopen.

Slachtoffers van criminele uitbuiting worden gedwongen om strafbare activiteiten uit te voeren, zoals bijvoorbeeld stelen. Het moeten ronselen van nieuwe slachtoffers van mensenhandel is ook een vorm van criminele uitbuiting.

Slachtoffers niet vervolgen

In zaken waarin sprake is van criminele uitbuiting geldt het zogenoemde ‘non-punishmentbeginsel’. Dat betekent dat landen het mogelijk moeten maken om slachtoffers van mensenhandel niet te vervolgen of te bestraffen voor de strafbare feiten die zij gedwongen moesten uitvoeren.

Bij gedwongen orgaanverwijdering moet iemand onder dwang zijn of haar orgaan afstaan.  Over deze vorm van mensenhandel in Nederland is nog niet zo veel bekend, omdat er maar weinig geconstateerde slachtoffers zijn.